Słownik terminów hodowlanych

Jak nazywa się pies wykorzystywany w hodowli i jak psiarze mówią potocznie na CWC? W drugiej części naszego słownika skupimy się na kolejnych specjalistycznych terminach, używanych w branży kynologicznej.

Ponad rok temu na naszej stronie pojawił się słownik obejmujący niektóre ze specjalistycznych skrótów, które pojawiają się w hodowanej przez nas rasie, ale także: w kynologii traktowanej ogólnie. Dziś prezentujemy drugą część słowniczka, tym razem zawierającego terminy hodowlane.

Największe organizacje kynologiczne

• ZKwP – Związek Kynologiczny w Polsce – najstarsza organizacja zajmująca się psem rasowym w naszym kraju, a przy tym jedyna zrzeszona w FCI.
• FCI – Fédération Cynologique Internationale – organizacja z siedzibą w Belgii, zrzeszająca krajowe organizacje kynologiczne z całego świata
• AKC – American Kennel Club – organizacja z USA, zajmująca się psem rasowym. Współpracuje z FCI. Oznacza to, że psy z rodowodami AKC są akceptowane w państwach, w których funkcjonuje FCI, ale jednocześnie wzorce ras bądź nawet same rasy mogą być akceptowane tylko przez jedną z organizacji.
• KC (UK) – Kennel Club in the United Kingdom – organizacja z Wielkiej Brytanii, zajmująca się psem rasowym. Współpracuje z FCI. Oznacza to, że psy z rodowodami KC (UK) są akceptowane w państwach, w których funkcjonuje FCI, ale jednocześnie wzorce ras bądź nawet same rasy mogą być akceptowane tylko przez jedną z organizacji.

Psy hodowlane i hodowla

• Coefficient of inbreeding – Współczynnik inbredu – współczynnik określający prawdopodobnieństwo, że dwa allele w dowolnym miejscu są identyczne z powodu posiadania przez dane zwierzę tego samego przodka u obojga rodziców.

• Inbred – inaczej kojarzenie krewniacze. Oznacza kojarzenie psów spokrewnionych ze sobą. Może być potencjalnie niebezpieczna, gdyż tego typu hodowla zmniejsza różnorodność genetyczną i może doprowadzić do ujawniania się genów letalnych. Wykorzystywane jest przez hodowców m. in. w celu uzyskania pożądanego eksterieru, jednak taki sposób rozmnażania zwierząt należy stosować z rozwagą.
• Inseminacja – sztuczne zapłodnienie, polegające na wprowadzeniu nasienia do pochwy lub macicy. Sposób wykonania tego zabiegu u psów rasowych zrzeszonych w ZKwP reguluje Regulamin Hodowli Psów Rasowych.
• Krycie – moment kojarzenia psa i suki w celu uzyskania potomstwa.
• Miot – wszystkie szczenięta (lub inne zwierzęta, które przyszły na świat w efekcie ciąży wielopłodowej), które przyszły na świat w tym samym czasie, z tej samej matki. W przypadku ZKwP cały miot musi mieć imiona zaczynające się na jedną literę.
• Reproduktor – pies (samiec), kwalifikujący się do hodowli. Zgodnie z regulaminem ZKwP zwierzę takie musi spełnić kilka wymogów. Między innymi musi ukończyć 15 miesięcy i być wpisany do Polskiej Księgi Rodowodowej. Kluczowy jest jednak udział w wystawach psów. Aby pies uzyskał tytuł reproduktora musi wziąć udział w minimum trzech wystawach, zdobywając co najmniej trzy oceny doskonałe od przynajmniej dwóch sędziów, w tym jedna ocena musi być zdobyta na wystawie międzynarodowej lub specjalistycznej. Nie ustala się górnej granicy wieku hodowlanego ani limitu kryć.
• Suka hodowlana – samica klasyfikująca się do hodowli. Musi ona ukończyć 18 miesięcy, a po 15 miesiącu życia wziąć udział w co najmniej trzech wystawach psów rasowych. Podobnie jak w przypadku reproduktorów, oceniać ją musi co najmniej dwóch różnych sędziów, a jedna z wystaw musi być specjalistyczna lub międzynarodowa. Suka musi uzyskać minimum ocenę bardzo dobrą. Traci on uprawnienia hodowlane 31 grudnia w roku, w którym ukończyła osiem lat. Może mieć szczenięta jeden raz w roku kalendarzowym.

Rodzaje wystaw psów rasowych

W tym słowniku skupiamy się przede wszystkim na wystawach psów występujących w Polsce. Poza granicami podział ten może się znacznie różnić.

• Wystawy krajowe – wystawy lokalne, na których pies może zdobyć CWC. Najniższe rangą. Nazwa nie oznacza, że nie mogą brać w nich udziału psy z zagranicy; może być jednak częścią składową jedynie tytułu championa danego kraju. Istnieje możliwość zorganizowania wystawy krajowej tylko dla psów z danej grupy FCI.
• Wystawy międzynarodowe – przyznawane przez FCI. Sędziowie, którzy oceniają na nich zwierzęta muszą mieć wyższe uprawnienia. W trakcie nich poza CWC, pies może zdobyć także CACIB.
• Wystawy klubowe – organizowane co roku przez klub danej rasy bądź grupy ras (np. cocker spanieli angielskich i amerykańskich). CWC zdobywane na takiej wystawie ma rangę CWC z wystawy międzynarodowej. Dodatkowo, w przypadku takich wystaw pojawiają się także specjalistyczne tytuły, np. zwycięzca klubu danego roku.
• Europejska Wystawa Psów – wystawa organizowana raz do roku w europejskich krajach przynależących do FCI.
• Wystawa światowa – wystawa organizowana raz do roku w kraju przynależącym do FCI bądź zaprzyjaźnionym z nim.
• Cruft’s – jedna z najbardziej prestiżowych wystaw psów na świecie, organizowana co roku w Wielkiej Brytanii. Mogą wziąć w niej udział tylko te psy, które zakwalifikowały się do niej poprzez udział w niektórych wystawach międzynarodowych (oraz uzyskania w trakcie nich odpowiednich wyników).

Inne

• Grupa FCI – ZKwP oraz FCI dzielą psy na dziesięć grup pod względem ich użytkowości i genetyki. Cocker spaniele angielskie należą do grupy VIII, czyli do aporterów, płochaczy i psów dowodnych.
• Sekcja grupy – każda z grup FCI podzielona jest na sekcje, pozwalające lepiej sklasyfikować psy. Cocker spaniele angielskie należą do sekcji płochaczy, jednak zwierzęta nie muszą być podzielone tylko ze względu na użytkowość. Na przykład, grupa X (charty) dzieli psy na charty długowłose, szorstkowłose i krótkowłose.
• Maść – umaszczenie (kolor sierści) danego psa.
• Oczko/Oczko do championa – potoczna nazwa CWC.

Osoby zainteresowane zdobyciem większej wiedzy na powyższe tematy zachęcamy do zapoznania się z regulaminami Związku Kynologicznego w Polsce, na przykład z Regulaminem Wystaw Psów Rasowych FCI oraz z Regulaminem Hodowli Psów Rasowych.